Difference between revisions of "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre"
(Created page with "thumb|250px| <poem> Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre by Nagarjuna Translation by Stephen Batchelor Sanskrit: Mula madhyamaka karika. Ti...") |
|||
| Line 1: | Line 1: | ||
[[File:SIGIRIYA 1.JPG|thumb|250px|]] | [[File:SIGIRIYA 1.JPG|thumb|250px|]] | ||
<poem> | <poem> | ||
| − | Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre | + | [[Mulamadhyamakakarika]]: Verses from the Centre |
| − | by Nagarjuna | + | by [[Nagarjuna]] |
| − | Translation by Stephen Batchelor | + | Translation by [[Stephen Batchelor]] |
| − | Sanskrit: Mula madhyamaka karika. | + | [[Sanskrit]]: [[Mula]] [[madhyamaka]] [[karika]]. |
| − | Tibetan: | + | [[Tibetan]]: ༺{{BigTibetan|དབུ་མ་རྩ་བའི་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པ་ཤེས་རབ་ཆེས་བྱ་བ།༻}} - ([[dbu ma]] rtsa ba'i tshig le'u [[byas pa]] [[shes rab]] ches [[bya ba]]) |
| − | Contents & Translation of "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre" | + | Contents & Translation of "[[Mulamadhyamakakarika]]: Verses from the Centre" |
Preface | Preface | ||
| − | This document contains the romanized Tibetan text of Nagarjuna’s Mulamadhyamakakarika together with a literal English translation. Two Tibetan texts were consulted: the versions found in (1) The Asian Classics Input Project (ACIP), Woodblock to Laser Source CD, Release A; Produced under the direction of Khen Rinpoche Geshe Lobsang Tharchin, Washington DC, 1993 and; (2) "Dbuma Rigs Tshogs Drug: The Six Yukt Shastra of Madhyamika" (pp. 1-37) -(see dbu ma'i bstan bcos rigs pa'i tshogs drug [RY])-, edited by Prof. L.P. Lhalungpa. Delhi: 1970. The version here relies on both sources as well as the text embedded in the prose of Tsongkhapa's "An Ocean of Reason: A Great Exposition of the Root Text Verses from the Center" (rtsa she thig chen rigs pa'i rgya mtsho). Varanasi: mtho slob dge ldan spyi las khang, 1973. | + | This document contains the romanized [[Tibetan text]] of [[Nagarjuna’s]] [[Mulamadhyamakakarika]] together with a literal English translation. Two [[Tibetan texts]] were consulted: the versions found in (1) The {{Wiki|Asian}} Classics Input Project (ACIP), Woodblock to Laser Source CD, [[Release]] A; Produced under the [[direction]] of [[Khen Rinpoche]] [[Geshe]] [[Lobsang Tharchin]], [[Washington]] DC, 1993 and; (2) "Dbuma [[Rigs Tshogs]] Drug: The Six Yukt [[Shastra]] of [[Madhyamika]]" (pp. 1-37) -(see [[dbu ma'i bstan bcos]] [[rigs pa'i tshogs drug]] [RY])-, edited by Prof. L.P. Lhalungpa. {{Wiki|Delhi}}: 1970. The version here relies on both sources as well as the text embedded in the prose of [[Tsongkhapa's]] "An Ocean of [[Reason]]: A [[Great Exposition]] of the [[Root Text]] Verses from the [[Center]]" (rtsa she [[thig]] [[chen]] [[rigs pa'i rgya mtsho]]). [[Varanasi]]: mtho slob dge ldan [[spyi]] las [[khang]], 1973. |
[[File:15Vajr.jpg|thumb|250px|]] | [[File:15Vajr.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | Each Tibetan verse is followed by a literal English translation. This translation served as the first draft for the free poetic version published in Stephen Batchelor's "Verses from the Center: A Buddhist Vision of the Sublime". New York: Riverhead Books, 2000. | + | Each [[Tibetan]] verse is followed by a literal English translation. This translation served as the first draft for the free {{Wiki|poetic}} version published in [[Stephen Batchelor's]] "Verses from the [[Center]]: A [[Buddhist]] [[Vision]] of the [[Sublime]]". [[New York]]: {{Wiki|Riverhead Books}}, 2000. |
| − | In making the English translation, the primary authority was Tsongkhapa’s fourteenth century commentary: "An Ocean of Reason: A Great Exposition of the Root Text Verses from the Center". | + | In making the English translation, the primary authority was [[Tsongkhapa’s]] fourteenth century commentary: "An Ocean of [[Reason]]: A [[Great Exposition]] of the [[Root Text]] Verses from the [[Center]]". |
| − | The following translations from Sanskrit were also consulted: | + | The following translations from [[Sanskrit]] were also consulted: |
| − | Inada, Kenneth K. - "Nagarjuna: A Translation of his Mulamadhyamakakarika with an Introductory Essay"; Tokyo: Hokuseido Press, 1970. | + | Inada, Kenneth K. - "[[Nagarjuna]]: A Translation of his [[Mulamadhyamakakarika]] with an Introductory Essay"; [[Tokyo]]: Hokuseido Press, 1970. |
| − | Kalupahana, David J. - "Nagarjuna: The Philosophy of the Middle Way". Albany: SUNY, 1986. | + | [[Kalupahana]], David J. - "[[Nagarjuna]]: The [[Philosophy]] of the [[Middle Way]]". [[Albany]]: SUNY, 1986. |
| − | Streng, Frederick. - "Emptiness -- A Study in Religious Meaning". Nashville, New York: Abingdon, 1967. | + | Streng, Frederick. - "[[Emptiness]] -- A Study in [[Religious]] Meaning". Nashville, [[New York]]: Abingdon, 1967. |
| − | As was the following translation from the Tibetan: | + | As was the following translation from the [[Tibetan]]: |
| − | Garfield, Jay L. - "The Fundamental Wisdom of the Middle Way: Nagarjuna’s Mulamadhyamakakarika". New York/Oxford: Oxford University Press, 1995. | + | Garfield, Jay L. - "The [[Fundamental Wisdom of the Middle Way]]: [[Nagarjuna’s]] [[Mulamadhyamakakarika]]". New York/Oxford: [[Oxford University Press]], 1995. |
[[File:Virudhaka-zt3.jpg|thumb|250px|]] | [[File:Virudhaka-zt3.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | Any mistakes are my own. | + | Any mistakes are my [[own]]. |
| − | Stephen Batchelor | + | [[Stephen Batchelor]] |
Abbreviations: | Abbreviations: | ||
| Line 41: | Line 41: | ||
In the comments that follow some of the verses, the abbreviations refer to the works below. The number after the abbreviation refers to the page number of the editions cited. | In the comments that follow some of the verses, the abbreviations refer to the works below. The number after the abbreviation refers to the page number of the editions cited. | ||
| − | Lha. - "Dbuma Rigs Tshogs Drug: The Six Yukt Shastra of Madhyamika" (pp. 1-37), edited by Prof. L.P. Lhalungpa. Delhi: 1970. | + | [[Lha]]. - "Dbuma [[Rigs Tshogs]] Drug: The Six Yukt [[Shastra]] of [[Madhyamika]]" (pp. 1-37), edited by Prof. L.P. Lhalungpa. {{Wiki|Delhi}}: 1970. |
| − | Ts. - Tsongkhapa. - "An Ocean of Reason: A Great Exposition of the Root Text Verses from the Center" (rTsa she tik chen rigs pa’i rgya mtsho). Varanasi: mTho slob dge ldan spyi las khang, 1973. | + | Ts. - [[Tsongkhapa]]. - "An Ocean of [[Reason]]: A [[Great Exposition]] of the [[Root Text]] Verses from the [[Center]]" ([[rTsa]] she tik [[chen]] [[rigs]] pa’i [[rgya mtsho]]). [[Varanasi]]: mTho slob dge ldan [[spyi]] las [[khang]], 1973. |
| − | K. - Kalupahana, David J. - Nagarjuna: The Philosophy of the Middle Way. Albany: SUNY, 1986. | + | K. - [[Kalupahana]], David J. - [[Nagarjuna]]: The [[Philosophy]] of the [[Middle Way]]. [[Albany]]: SUNY, 1986. |
| − | The title given in brackets below the title at the head of each chapter is the name of the poem found in Stephen Batchelor's "Verses from the Center: A Buddhist Vision of the Sublime". | + | The title given in brackets below the title at the head of each [[chapter]] is the [[name]] of the poem found in [[Stephen Batchelor's]] "Verses from the [[Center]]: A [[Buddhist]] [[Vision]] of the [[Sublime]]". |
| − | (Translator’s homage): | + | ([[Translator’s homage]]): |
[[File:SujataandBuddha.jpg|thumb|250px|]] | [[File:SujataandBuddha.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | དབུ་མ་རྩ་བའི་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པ་ཤེས་རབ་ཆེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། | + | {{BigTibetan|དབུ་མ་རྩ་བའི་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པ་ཤེས་རབ་ཆེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།}} |
| − | རྒྱ་གར་སྐད།༔ pra dzny'a n'a ma m'u la ma dhy'a ma ka k'a ri ka | + | {{BigTibetan|རྒྱ་གར་སྐད།༔}} pra dzny'a n'a ma m'u la ma dhy'a ma ka k'a ri ka |
| − | བོད་སྐད་དུ།༔ འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། | + | {{BigTibetan|བོད་སྐད་དུ།༔}} {{BigTibetan|འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།}} |
_____________________________________ | _____________________________________ | ||
| − | dbu ma rtsa ba'i tshig le'u byas pa shes rab ches bya ba bzhugs so // // | + | [[dbu ma]] rtsa ba'i tshig le'u [[byas pa]] [[shes rab]] ches [[bya ba]] [[bzhugs so]] // // |
| − | (rgya gar skad du): pra dzny'a n'a ma m'u la ma dhy'a ma ka k'a ri ka | + | ([[rgya]] gar skad du): pra dzny'a n'a ma m'u la ma dhy'a ma ka k'a ri ka |
| − | (bod skad du): 'jam dpal gzhon nur gyur pa la phyag 'tshal lo | + | ([[bod skad]] du): [['jam dpal]] gzhon nur gyur pa la [[phyag 'tshal]] lo |
| − | ("Herein lie the Root Verses of the Center called | + | ("Herein lie the [[Root Verses]] of the [[Center]] called “[[Intelligence]]”. In the [[language]] of [[India]]: Prajnanamamulamadhyamakakarika. In the [[language]] of [[Tibet]]: [[dbu ma]] rtsa ba'i tshig le'u [[byas pa]] [[shes rab]] ches [[bya ba]]. I [[prostrate]] to the youthful [[Manjushri]]"). |
| − | (Nagarjuna’s homage): | + | ([[Nagarjuna’s]] homage): |
| − | གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང། | + | {{BigTibetan|གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང།}} |
| − | འགག་པ་མེད་པ་སྐྱེ་མེད་པ། | + | {{BigTibetan|འགག་པ་མེད་པ་སྐྱེ་མེད་པ།}} |
[[File:Shit 950.jpg|thumb|250px|]] | [[File:Shit 950.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | ཆད་པ་མེད་པ་རྟག་མེད་པ། | + | {{BigTibetan|ཆད་པ་མེད་པ་རྟག་མེད་པ།}} |
| − | འོང་པ་མེད་པ་འགྲོ་མེད་པ། | + | {{BigTibetan|འོང་པ་མེད་པ་འགྲོ་མེད་པ།}} |
| − | ཐ་དད་དོན་མིན་དོན་གཅིག་མིན། | + | {{BigTibetan|ཐ་དད་དོན་མིན་དོན་གཅིག་མིན།}} |
| − | སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་ཞི་བསྟན་པ། | + | {{BigTibetan|སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་ཞི་བསྟན་པ།}} |
| − | རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྨྲ་རྣམས་ཀྱི། | + | {{BigTibetan|རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྨྲ་རྣམས་ཀྱི།}} |
| − | དམ་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། | + | {{BigTibetan|དམ་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།}} |
_______________________________ | _______________________________ | ||
| − | gang gis rten cing 'brel par 'byung// | + | gang gis rten [[cing]] 'brel par 'byung// |
| − | 'gag pa med pa skye med pa// | + | [['gag pa med]] pa [[skye med]] pa// |
| − | chad pa med pa rtag med pa// | + | [[chad pa]] [[med pa]] rtag [[med pa]]// |
| − | 'ong pa med pa 'gro med pa// | + | 'ong pa [[med pa]] 'gro [[med pa]]// |
| − | tha dad don min don gcig min// | + | [[tha dad]] don min [[don gcig]] min// |
| − | spros pa nyer zhi zhi bstan pa// | + | [[spros pa]] nyer zhi zhi [[bstan pa]]// |
| − | rdzogs pa'i sangs rgyas smra rnams kyi// | + | [[rdzogs]] pa'i [[sangs rgyas]] smra [[rnams]] kyi// |
| − | dam pa de la phyag 'tshal lo/ | + | [[dam pa]] de la [[phyag 'tshal]] lo/ |
[[File:Virupaksha 21844h.jpg|thumb|250px|]] | [[File:Virupaksha 21844h.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | ("I bow down to the most sublime of speakers, the completely awakened one who taught contingency (no cessation, no birth, no annihilation, no permanence, no coming, no going, no difference, no identity) to ease fixations"). | + | ("I [[bow]] down to the most [[sublime]] of speakers, the completely [[awakened one]] who [[taught]] contingency (no [[cessation]], no [[birth]], no {{Wiki|annihilation}}, no [[permanence]], no coming, no going, no difference, no [[Wikipedia:Identity (social science)|identity]]) to ease fixations"). |
| − | Contents & Translation of "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre": | + | Contents & Translation of "[[Mulamadhyamakakarika]]: Verses from the Centre": |
| − | 1. Investigation of Conditions (Conditions) | + | 1. [[Investigation]] of [[Conditions]] ([[Conditions]]) |
| − | 2. Investigation of Coming and Going (Walking) | + | 2. [[Investigation]] of Coming and Going (Walking) |
| − | 3. Investigation of the Sense Organs (Seeing) | + | 3. [[Investigation]] of the [[Sense Organs]] ([[Seeing]]) |
| − | 4. Investigation of the Aggregates (Body) | + | 4. [[Investigation]] of the [[Aggregates]] ([[Body]]) |
| − | 5. Investigation of the Elements (Space) | + | 5. [[Investigation]] of the [[Elements]] ([[Space]]) |
| − | 6. Investigation of Desire and the Desirous One (Addiction) | + | 6. [[Investigation]] of [[Desire]] and the Desirous One (Addiction) |
[[File:22.jpeg|thumb|250px|]] | [[File:22.jpeg|thumb|250px|]] | ||
| − | 7. Investigation of Birth, Abiding and Perishing (Birth) | + | 7. [[Investigation]] of [[Birth]], Abiding and Perishing ([[Birth]]) |
| − | 8. Investigation of Act and Actor (Actors) | + | 8. [[Investigation]] of Act and Actor (Actors) |
| − | 9. Investigation of the Presence of Something Prior (Already) | + | 9. [[Investigation]] of the Presence of Something Prior (Already) |
| − | 10. Investigation of Fire and Firewood (Fire) | + | 10. [[Investigation]] of [[Fire]] and Firewood ([[Fire]]) |
| − | 11. Investigation of Extremes of Before and After (Before) | + | 11. [[Investigation]] of Extremes of Before and After (Before) |
| − | 12. Investigation of Anguish (Anguish) | + | 12. [[Investigation]] of Anguish (Anguish) |
| − | 13. Investigation of Samskaras (Change) | + | 13. [[Investigation]] of [[Samskaras]] (Change) |
[[File:Tavatimsa.jpg|thumb|250px|]] | [[File:Tavatimsa.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | 14. Investigation of Connections (Connection) | + | 14. [[Investigation]] of Connections (Connection) |
| − | 15. Investigation of Essences (Essence) | + | 15. [[Investigation]] of [[Essences]] ([[Essence]]) |
| − | 16. Investigation of Bondage and Freedom (Life) | + | 16. [[Investigation]] of Bondage and Freedom ([[Life]]) |
| − | 17. Investigation of Actions and Fruits (Acts) | + | 17. [[Investigation]] of [[Actions]] and {{Wiki|Fruits}} (Acts) |
| − | 18. Investigation of Self and Things (Self) | + | 18. [[Investigation]] of [[Self]] and Things ([[Self]]) |
| − | 19. Investigation of Time (Time) | + | 19. [[Investigation]] of Time (Time) |
| − | 20. Investigation of Combination (Combination) | + | 20. [[Investigation]] of Combination (Combination) |
| − | 21. Investigation of Rising and Passing (Disappearance) | + | 21. [[Investigation]] of Rising and Passing ([[Disappearance]]) |
| − | 22. Investigation of the Tathagata (Buddhanature) | + | 22. [[Investigation]] of the [[Tathagata]] ([[Buddhanature]]) |
[[File:273 bf.jpg|thumb|250px|]] | [[File:273 bf.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | 23. Investigation of Error (Confusion) | + | 23. [[Investigation]] of Error ([[Confusion]]) |
| − | 24. Investigation of the Ennobling Truths (Awakening) | + | 24. [[Investigation]] of the Ennobling [[Truths]] ([[Awakening]]) |
| − | 25. Investigation of Nirvana (Nirvana) | + | 25. [[Investigation]] of [[Nirvana]] ([[Nirvana]]) |
| − | 26. Analysis of the Twelve Links of Becoming (Contingency) | + | 26. Analysis of the [[Twelve Links]] of Becoming (Contingency) |
| − | 27. Investigation of Views (Opinion) | + | 27. [[Investigation]] of [[Views]] (Opinion) |
[Colophon] | [Colophon] | ||
| − | (mdzad byang) | + | ([[mdzad]] [[byang]]) |
| − | + | ༺{{BigTibetan|མཛད་བྱང།༻}} | |
| − | དབུ་མ་རྩ་བའི་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པ་ཤེས་རབ་ཆེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ། | + | {{BigTibetan|དབུ་མ་རྩ་བའི་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པ་ཤེས་རབ་ཆེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ།}} |
| − | དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ། | + | {{BigTibetan|དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ།}} |
[[File:Four Guardian.jpg|thumb|250px|]] | [[File:Four Guardian.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་གསལ་བར་བྱེད་པ། | + | {{BigTibetan|ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་གསལ་བར་བྱེད་པ།}} |
| − | སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་མི་འཕྲོགས་པའི་མཁྱེན་རབ་དང་ཐུགས་རྗེར་ལྡན་པ། | + | {{BigTibetan|སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་མི་འཕྲོགས་པའི་མཁྱེན་རབ་དང་ཐུགས་རྗེར་ལྡན་པ།}} |
| − | དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཚུལ་གསལ་བར་བྱེད་པ། | + | {{BigTibetan|དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཚུལ་གསལ་བར་བྱེད་པ།}} |
| − | རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་སྒྲུབ་གནས། | + | {{BigTibetan|རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་སྒྲུབ་གནས།}} |
| − | བདེ་བ་ཆན་གྱི་ཞིང་དུ་གཤེགས་པ། | + | {{BigTibetan|བདེ་བ་ཆན་གྱི་ཞིང་དུ་གཤེགས་པ།}} |
| − | འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་བའི་འོད་ཅེས་བྱ་བར། | + | {{BigTibetan|འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་བའི་འོད་ཅེས་བྱ་བར།}} |
| − | དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་འོད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་བས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། | + | {{BigTibetan|དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་འོད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་བས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།}} |
[[File:Aaassion.jpg|thumb|250px|]] | [[File:Aaassion.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | dbu ma rtsa ba'i tshig le'u byas pa shes rab ches bya ba theg pa chen po'i chos mngon pa rnam par gzhag pa / | + | [[dbu ma]] rtsa ba'i tshig le'u [[byas pa]] [[shes rab]] ches [[bya ba]] [[theg pa]] [[chen]] po'i [[chos mngon pa]] [[rnam]] par gzhag pa / |
| − | don dam pa'i de kho na yang dag par ston pa / | + | [[don dam]] pa'i [[de kho na]] [[yang dag]] par [[ston pa]] / |
| − | shes rab kyi pha rol tu phyin pa'i tshul gsal bar byed pa / | + | [[shes rab]] kyi pha rol tu phyin pa'i tshul [[gsal]] bar [[byed pa]] / |
| − | slob dpon bdag nyid chen po 'phags pa klu sgrub mi 'phrogs pa'i mkhyen rab dang thugs rjer ldan pa / | + | [[slob dpon]] [[bdag nyid]] [[chen po]] [['phags pa]] [[klu sgrub]] mi 'phrogs pa'i [[mkhyen]] rab dang thugs rjer ldan pa / |
| − | de bzhin gshegs pa'i theg pa bla na med pa'i tshul gsal bar byed pa / | + | de bzhin gshegs pa'i [[theg pa]] bla na med pa'i tshul [[gsal]] bar [[byed pa]] / |
| − | rab tu dga' ba'i sa sgrub gnas / | + | rab tu dga' ba'i sa sgrub [[gnas]] / |
| − | bde ba can gyi zhing du gshegs pa / | + | [[bde ba can]] gyi [[zhing]] du gshegs pa / |
| − | 'jig rten gyi khams dang ba'i 'od ces bya bar / | + | [['jig rten gyi khams]] dang ba'i 'od [[ces bya]] bar / |
| − | de bzhin gshegs pa ye shes 'byung gnas 'od ces bya bar 'gyur bas mdzad pa rdzogs so // // | + | [[de bzhin gshegs pa]] [[ye shes]] 'byung [[gnas]] 'od [[ces bya]] bar 'gyur bas [[mdzad pa]] [[rdzogs]] so // // |
| − | དབང་ཕྱུག་དམ་པའི་མངའ་བདག་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔལ་ལྷ་བཙན་པོའི་བཀའ་ལུང་གིས། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཆེན་པོ་དབུ་མ་པ། | + | {{BigTibetan|དབང་ཕྱུག་དམ་པའི་མངའ་བདག་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔལ་ལྷ་བཙན་པོའི་བཀའ་ལུང་གིས།}} {{BigTibetan|རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཆེན་པོ་དབུ་མ་པ།}} |
| − | dzny'a na garbha དང། | + | dzny'a na [[garbha]] {{BigTibetan|དང།}} |
| − | ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙ་བ་དགེ་སློང་ཅོག་རོ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། | + | {{BigTibetan|ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙ་བ་དགེ་སློང་ཅོག་རོ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།}} |
| − | འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན། | + | {{BigTibetan|འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན།}} |
| − | སློ་ཀ་བཞི་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་ཡོད། | + | {{BigTibetan|སློ་ཀ་བཞི་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་ཡོད།}} |
[[File:Teaching-buddha.jpg|thumb|250px|]] | [[File:Teaching-buddha.jpg|thumb|250px|]] | ||
| − | བམ་པོ་ནི་ཕྱེད་དང་གཉིས་སུ་བྱས་སོ། | + | {{BigTibetan|བམ་པོ་ནི་ཕྱེད་དང་གཉིས་སུ་བྱས་སོ།}} |
| − | སླད་ཀྱིས་ཁ་ཆེའི་གྲོང་ཁྱེར་དཔེ་མེད་ཀྱི་དབུས། | + | {{BigTibetan|སླད་ཀྱིས་ཁ་ཆེའི་གྲོང་ཁྱེར་དཔེ་མེད་ཀྱི་དབུས།}} |
| − | གཙུག་ལག་ཁང་རིན་ཆེན་སྦས་པའི་དབུས་སུ། | + | {{BigTibetan|གཙུག་ལག་ཁང་རིན་ཆེན་སྦས་པའི་དབུས་སུ།}} |
| − | ཁ་ཆེའི་མཁན་པོ་ཧ་སུ་མ་ཏི་དང། | + | {{BigTibetan|ཁ་ཆེའི་མཁན་པོ་ཧ་སུ་མ་ཏི་དང།}} |
| − | བོད་ཀྱི་སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙ་བ་པ་ཚབ་ཉི་མ་གྲགས་ཀྱིས་མིའི་བདག་པོ་འཕགས་པ་ལྷའི་སྐུ་རིང་ལ་འགྲེལ་པ་ཚིག་གསལ་བ་དང་བསྟུན་ནས་བཅོས་པའོ།། | + | {{BigTibetan|བོད་ཀྱི་སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙ་བ་པ་ཚབ་ཉི་མ་གྲགས་ཀྱིས་མིའི་བདག་པོ་འཕགས་པ་ལྷའི་སྐུ་རིང་ལ་འགྲེལ་པ་ཚིག་གསལ་བ་དང་བསྟུན་ནས་བཅོས་པའོ།།}} |
| − | dbang phyug dam pa'i mnga' bdag rgyal po chen po dpal lha btsan po'i bka' lung gis / | + | [[dbang]] phyug [[dam]] pa'i mnga' [[bdag]] [[rgyal po chen po]] dpal [[lha btsan]] po'i [[bka']] lung gis / |
| − | rgya gar gyi mkhan po chen po dbu ma pa / | + | [[rgya]] gar gyi [[mkhan po]] [[chen po]] [[dbu ma pa]] / |
| − | dzny'a na garbha (?? = seed, or potential for knowledge / wisdom??) dang / | + | dzny'a na [[garbha]] (?? = seed, or potential for [[knowledge]] / [[wisdom]]??) dang / |
| − | zhu chen gyi lo tsa ba dge slong cog ro klu'i rgyal mtshan gyis bsgyur cing zhus te gtan la phab pa / | + | [[zhu chen]] gyi [[lo tsa ba]] [[dge slong]] [[cog ro klu'i rgyal mtshan]] gyis bsgyur [[cing]] zhus te gtan la phab pa / |
| − | 'di la rab tu byed pa nyi shu rtsa bdun / | + | 'di la rab tu [[byed pa]] nyi shu rtsa [[bdun]] / |
| − | shlo ka bzhi brgya bzhi bcu rtsa dgu yod / | + | shlo ka bzhi brgya bzhi bcu rtsa dgu [[yod]] / |
| − | bam po ni phyed dang gnyis su byas so / | + | bam po ni phyed dang [[gnyis]] su byas so / |
| − | slad kyis kha che'i grong khyer dpe med kyi dbus / | + | slad [[kyis]] kha che'i [[grong]] [[khyer]] [[dpe]] med kyi [[dbus]] / |
| − | gtsug lag khang rin chen sbas pa'i dbus su / | + | [[gtsug lag khang]] [[rin chen]] sbas pa'i [[dbus]] su / |
| − | kha che'i mkhan po ha su ma ti dang / | + | kha che'i [[mkhan po]] ha su ma ti dang / |
| − | bod kyi sgra bsgyur gyi lo tsa ba pa tshab nyi ma grags kyis mi'i bdag po 'phags pa lha'i sku ring la 'grel pa tshig gsal ba dang bstun nas bcos pa'o // // | + | bod kyi [[sgra]] bsgyur gyi [[lo tsa ba]] [[pa tshab nyi ma grags]] [[kyis]] mi'i [[bdag po]] [['phags pa]] lha'i sku ring la 'grel pa [[tshig gsal]] ba dang bstun nas bcos pa'o // // |
| − | སླད་ཀྱིས་ར་ས་འཕྲུལ་སྣང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ། | + | {{BigTibetan|སླད་ཀྱིས་ར་ས་འཕྲུལ་སྣང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ།}} |
| − | རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀ་ན་ཀ་དང། | + | {{BigTibetan|རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀ་ན་ཀ་དང།}} |
| − | ལོ་ཙ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞུ་ཆེན་བགྱིས་པའོ།། | + | {{BigTibetan|ལོ་ཙ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞུ་ཆེན་བགྱིས་པའོ།།}} |
| − | slad kyis ra sa 'phrul snang gi gtsug lag khang du / | + | slad [[kyis]] ra sa '[[phrul snang]] gi [[gtsug lag khang]] du / |
| − | rgya gar gyi mkhan po ka na ka dang / | + | [[rgya]] gar gyi [[mkhan po]] ka na ka dang / |
| − | lo tsa ba de nyid kyis zhu chen bgyis pa'o // // | + | [[lo tsa ba]] [[de nyid]] [[kyis]] [[zhu chen]] bgyis pa'o // // |
</poem> | </poem> | ||
{{R}} | {{R}} | ||
[http://rywiki.tsadra.org/index.php/Mulamadhyamakakarika:_Verses_from_the_Centre rywiki.tsadra.org] | [http://rywiki.tsadra.org/index.php/Mulamadhyamakakarika:_Verses_from_the_Centre rywiki.tsadra.org] | ||
[[Category:Mulamadhyamakakarika]] | [[Category:Mulamadhyamakakarika]] | ||
Revision as of 06:51, 31 January 2016
Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre
by Nagarjuna
Translation by Stephen Batchelor
Sanskrit: Mula madhyamaka karika.
Tibetan: ༺དབུ་མ་རྩ་བའི་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པ་ཤེས་རབ་ཆེས་བྱ་བ།༻ - (dbu ma rtsa ba'i tshig le'u byas pa shes rab ches bya ba)
Contents & Translation of "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre"
Preface
This document contains the romanized Tibetan text of Nagarjuna’s Mulamadhyamakakarika together with a literal English translation. Two Tibetan texts were consulted: the versions found in (1) The Asian Classics Input Project (ACIP), Woodblock to Laser Source CD, Release A; Produced under the direction of Khen Rinpoche Geshe Lobsang Tharchin, Washington DC, 1993 and; (2) "Dbuma Rigs Tshogs Drug: The Six Yukt Shastra of Madhyamika" (pp. 1-37) -(see dbu ma'i bstan bcos rigs pa'i tshogs drug [RY])-, edited by Prof. L.P. Lhalungpa. Delhi: 1970. The version here relies on both sources as well as the text embedded in the prose of Tsongkhapa's "An Ocean of Reason: A Great Exposition of the Root Text Verses from the Center" (rtsa she thig chen rigs pa'i rgya mtsho). Varanasi: mtho slob dge ldan spyi las khang, 1973.
Each Tibetan verse is followed by a literal English translation. This translation served as the first draft for the free poetic version published in Stephen Batchelor's "Verses from the Center: A Buddhist Vision of the Sublime". New York: Riverhead Books, 2000.
In making the English translation, the primary authority was Tsongkhapa’s fourteenth century commentary: "An Ocean of Reason: A Great Exposition of the Root Text Verses from the Center".
The following translations from Sanskrit were also consulted:
Inada, Kenneth K. - "Nagarjuna: A Translation of his Mulamadhyamakakarika with an Introductory Essay"; Tokyo: Hokuseido Press, 1970.
Kalupahana, David J. - "Nagarjuna: The Philosophy of the Middle Way". Albany: SUNY, 1986.
Streng, Frederick. - "Emptiness -- A Study in Religious Meaning". Nashville, New York: Abingdon, 1967.
As was the following translation from the Tibetan:
Garfield, Jay L. - "The Fundamental Wisdom of the Middle Way: Nagarjuna’s Mulamadhyamakakarika". New York/Oxford: Oxford University Press, 1995.
Any mistakes are my own.
Stephen Batchelor
Abbreviations:
In the comments that follow some of the verses, the abbreviations refer to the works below. The number after the abbreviation refers to the page number of the editions cited.
Lha. - "Dbuma Rigs Tshogs Drug: The Six Yukt Shastra of Madhyamika" (pp. 1-37), edited by Prof. L.P. Lhalungpa. Delhi: 1970.
Ts. - Tsongkhapa. - "An Ocean of Reason: A Great Exposition of the Root Text Verses from the Center" (rTsa she tik chen rigs pa’i rgya mtsho). Varanasi: mTho slob dge ldan spyi las khang, 1973.
K. - Kalupahana, David J. - Nagarjuna: The Philosophy of the Middle Way. Albany: SUNY, 1986.
The title given in brackets below the title at the head of each chapter is the name of the poem found in Stephen Batchelor's "Verses from the Center: A Buddhist Vision of the Sublime".
(Translator’s homage):
དབུ་མ་རྩ་བའི་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པ་ཤེས་རབ་ཆེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།
རྒྱ་གར་སྐད།༔ pra dzny'a n'a ma m'u la ma dhy'a ma ka k'a ri ka
བོད་སྐད་དུ།༔ འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།
_____________________________________
dbu ma rtsa ba'i tshig le'u byas pa shes rab ches bya ba bzhugs so // //
(rgya gar skad du): pra dzny'a n'a ma m'u la ma dhy'a ma ka k'a ri ka
(bod skad du): 'jam dpal gzhon nur gyur pa la phyag 'tshal lo
("Herein lie the Root Verses of the Center called “Intelligence”. In the language of India: Prajnanamamulamadhyamakakarika. In the language of Tibet: dbu ma rtsa ba'i tshig le'u byas pa shes rab ches bya ba. I prostrate to the youthful Manjushri").
(Nagarjuna’s homage):
གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང།
འགག་པ་མེད་པ་སྐྱེ་མེད་པ།
ཆད་པ་མེད་པ་རྟག་མེད་པ།
འོང་པ་མེད་པ་འགྲོ་མེད་པ།
ཐ་དད་དོན་མིན་དོན་གཅིག་མིན།
སྤྲོས་པ་ཉེར་ཞི་ཞི་བསྟན་པ།
རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྨྲ་རྣམས་ཀྱི།
དམ་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།།
_______________________________
gang gis rten cing 'brel par 'byung//
'gag pa med pa skye med pa//
chad pa med pa rtag med pa//
'ong pa med pa 'gro med pa//
tha dad don min don gcig min//
spros pa nyer zhi zhi bstan pa//
rdzogs pa'i sangs rgyas smra rnams kyi//
dam pa de la phyag 'tshal lo/
("I bow down to the most sublime of speakers, the completely awakened one who taught contingency (no cessation, no birth, no annihilation, no permanence, no coming, no going, no difference, no identity) to ease fixations").
Contents & Translation of "Mulamadhyamakakarika: Verses from the Centre":
1. Investigation of Conditions (Conditions)
2. Investigation of Coming and Going (Walking)
3. Investigation of the Sense Organs (Seeing)
4. Investigation of the Aggregates (Body)
5. Investigation of the Elements (Space)
6. Investigation of Desire and the Desirous One (Addiction)
7. Investigation of Birth, Abiding and Perishing (Birth)
8. Investigation of Act and Actor (Actors)
9. Investigation of the Presence of Something Prior (Already)
10. Investigation of Fire and Firewood (Fire)
11. Investigation of Extremes of Before and After (Before)
12. Investigation of Anguish (Anguish)
13. Investigation of Samskaras (Change)
14. Investigation of Connections (Connection)
15. Investigation of Essences (Essence)
16. Investigation of Bondage and Freedom (Life)
17. Investigation of Actions and Fruits (Acts)
18. Investigation of Self and Things (Self)
19. Investigation of Time (Time)
20. Investigation of Combination (Combination)
21. Investigation of Rising and Passing (Disappearance)
22. Investigation of the Tathagata (Buddhanature)
23. Investigation of Error (Confusion)
24. Investigation of the Ennobling Truths (Awakening)
25. Investigation of Nirvana (Nirvana)
26. Analysis of the Twelve Links of Becoming (Contingency)
27. Investigation of Views (Opinion)
[Colophon]
(mdzad byang)
༺མཛད་བྱང།༻
དབུ་མ་རྩ་བའི་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པ་ཤེས་རབ་ཆེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ།
དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ།
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་གསལ་བར་བྱེད་པ།
སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་མི་འཕྲོགས་པའི་མཁྱེན་རབ་དང་ཐུགས་རྗེར་ལྡན་པ།
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐེག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཚུལ་གསལ་བར་བྱེད་པ།
རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་སྒྲུབ་གནས།
བདེ་བ་ཆན་གྱི་ཞིང་དུ་གཤེགས་པ།
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་བའི་འོད་ཅེས་བྱ་བར།
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་འོད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་བས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།
dbu ma rtsa ba'i tshig le'u byas pa shes rab ches bya ba theg pa chen po'i chos mngon pa rnam par gzhag pa /
don dam pa'i de kho na yang dag par ston pa /
shes rab kyi pha rol tu phyin pa'i tshul gsal bar byed pa /
slob dpon bdag nyid chen po 'phags pa klu sgrub mi 'phrogs pa'i mkhyen rab dang thugs rjer ldan pa /
de bzhin gshegs pa'i theg pa bla na med pa'i tshul gsal bar byed pa /
rab tu dga' ba'i sa sgrub gnas /
bde ba can gyi zhing du gshegs pa /
'jig rten gyi khams dang ba'i 'od ces bya bar /
de bzhin gshegs pa ye shes 'byung gnas 'od ces bya bar 'gyur bas mdzad pa rdzogs so // //
དབང་ཕྱུག་དམ་པའི་མངའ་བདག་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔལ་ལྷ་བཙན་པོའི་བཀའ་ལུང་གིས། རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཆེན་པོ་དབུ་མ་པ།
dzny'a na garbha དང།
ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙ་བ་དགེ་སློང་ཅོག་རོ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།
འདི་ལ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན།
སློ་ཀ་བཞི་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་ཡོད།
བམ་པོ་ནི་ཕྱེད་དང་གཉིས་སུ་བྱས་སོ།
སླད་ཀྱིས་ཁ་ཆེའི་གྲོང་ཁྱེར་དཔེ་མེད་ཀྱི་དབུས།
གཙུག་ལག་ཁང་རིན་ཆེན་སྦས་པའི་དབུས་སུ།
ཁ་ཆེའི་མཁན་པོ་ཧ་སུ་མ་ཏི་དང།
བོད་ཀྱི་སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙ་བ་པ་ཚབ་ཉི་མ་གྲགས་ཀྱིས་མིའི་བདག་པོ་འཕགས་པ་ལྷའི་སྐུ་རིང་ལ་འགྲེལ་པ་ཚིག་གསལ་བ་དང་བསྟུན་ནས་བཅོས་པའོ།།
dbang phyug dam pa'i mnga' bdag rgyal po chen po dpal lha btsan po'i bka' lung gis /
rgya gar gyi mkhan po chen po dbu ma pa /
dzny'a na garbha (?? = seed, or potential for knowledge / wisdom??) dang /
zhu chen gyi lo tsa ba dge slong cog ro klu'i rgyal mtshan gyis bsgyur cing zhus te gtan la phab pa /
'di la rab tu byed pa nyi shu rtsa bdun /
shlo ka bzhi brgya bzhi bcu rtsa dgu yod /
bam po ni phyed dang gnyis su byas so /
slad kyis kha che'i grong khyer dpe med kyi dbus /
gtsug lag khang rin chen sbas pa'i dbus su /
kha che'i mkhan po ha su ma ti dang /
bod kyi sgra bsgyur gyi lo tsa ba pa tshab nyi ma grags kyis mi'i bdag po 'phags pa lha'i sku ring la 'grel pa tshig gsal ba dang bstun nas bcos pa'o // //
སླད་ཀྱིས་ར་ས་འཕྲུལ་སྣང་གི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ།
རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀ་ན་ཀ་དང།
ལོ་ཙ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞུ་ཆེན་བགྱིས་པའོ།།
slad kyis ra sa 'phrul snang gi gtsug lag khang du /
rgya gar gyi mkhan po ka na ka dang /
lo tsa ba de nyid kyis zhu chen bgyis pa'o // //
